[vc_row][vc_column width=”1\/6″][\/vc_column][vc_column width=”2\/3″][vc_column_text]<\/p>\n
(Anayasa Mahkemesi\u2019nin 10.03.2022 Tarih ve 2018\/11988 Ba\u015fvuru Numaral\u0131 Karar\u0131, Resmi Gazete Tarih: 19.04.2022)<\/p>\n
OLAYLAR<\/strong><\/p>\n Ba\u015fvurucu, Belediye Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 (\u0130dare) b\u00fcnyesinde devlet memuru olarak \u00e7al\u0131\u015fmaktad\u0131r. \u0130\u015fyerinde parmak izi sistemi ile mesai takibine ba\u015flanmas\u0131 \u00fczerine Kurum taraf\u0131ndan ba\u015fvurucunun parmak izi kaydedilmi\u015ftir. S\u00f6z konusu uygulaman\u0131n kald\u0131r\u0131lmas\u0131na y\u00f6nelik talebinin Kurum taraf\u0131ndan reddedilmesi \u00fczerine ba\u015fvurucu, \u0130dare Mahkemesinde (Mahkeme) an\u0131lan idari i\u015flemin iptali talebiyle dava a\u00e7m\u0131\u015ft\u0131r. \u0130DD\u0130ALAR<\/strong><\/p>\n Ba\u015fvurucu, parmak izi kay\u0131t sistemi ile mesai takibi yap\u0131lmas\u0131 nedeniyle \u00f6zel hayata sayg\u0131 hakk\u0131 kapsam\u0131ndaki ki\u015fisel verilerin korunmas\u0131n\u0131 isteme hakk\u0131n\u0131n ihlal edildi\u011fini ileri s\u00fcrm\u00fc\u015ft\u00fcr.<\/p>\n MAHKEMEN\u0130N DE\u011eERLEND\u0130RMES\u0130<\/strong><\/p>\n Anayasa\u2019n\u0131n 20. maddesine g\u00f6re ki\u015fisel verilerin \u201cancak kanunda \u00f6ng\u00f6r\u00fclen hallerde veya ki\u015finin a\u00e7\u0131k r\u0131zas\u0131yla\u201d i\u015flenebilece\u011fi a\u00e7\u0131kt\u0131r. 6698 say\u0131l\u0131 Ki\u015fisel Verilerin Korunmas\u0131 Kanunu ise ki\u015fisel verilerin i\u015flenme \u015fartlar\u0131n\u0131 verinin niteli\u011fini esas alarak farkl\u0131 kurallara ba\u011flam\u0131\u015ft\u0131r. Bu kapsamda an\u0131lan Kanun’un 5. maddesinin (1) numaral\u0131 f\u0131kras\u0131nda genel nitelikli ki\u015fisel verilerin ilgili ki\u015finin a\u00e7\u0131k r\u0131zas\u0131yla i\u015flenebilece\u011fi kural olarak belirlenmi\u015f, (2) numaral\u0131 f\u0131kras\u0131nda ise bu kural\u0131n istisnalar\u0131 d\u00fczenlenmi\u015ftir.<\/p>\n 6698 say\u0131l\u0131 Kanun’un 6. maddesinde ise kanun koyucu tahdidi olarak sayd\u0131\u011f\u0131 \u00f6zel nitelikli ki\u015fisel verileri i\u015flemeyi \u00f6nemine binaen daha kat\u0131 kurallara ba\u011flam\u0131\u015ft\u0131r. Anayasa’n\u0131n 20. maddesinin \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc f\u0131kras\u0131 ve an\u0131lan Kanun’un d\u00fczenlemeleri dikkate al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda, \u00f6zel nitelikli ki\u015fisel veri kapsam\u0131ndaki biyometrik verilerin ki\u015finin a\u00e7\u0131k\u00e7a r\u0131za g\u00f6stermesi durumunda veya Kanun\u2019un 6.maddesinin (3) numaral\u0131 f\u0131kras\u0131n\u0131n ikinci c\u00fcmlesindeki \u015fartlarda ya da di\u011fer bir kanunda a\u00e7\u0131k\u00e7a \u00f6ng\u00f6r\u00fclmesi h\u00e2linde r\u0131za aranmadan i\u015flenebilece\u011fi s\u00f6ylenebilir. Bir ba\u015fka deyi\u015fle \u00e7al\u0131\u015fan\u0131n \u00f6zel nitelikli ki\u015fisel verilerinin i\u015flenmesinin esas ve usullerinin kanun ile d\u00fczenlendi\u011fi h\u00e2llerde r\u0131za olmasa dahi ilgili kanun h\u00fck\u00fcmleri uygulanabilecektir. Bununla birlikte kanunun \u00e7al\u0131\u015fan\u0131n temel hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerin s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131 i\u00e7eren konuyla ilgili temel esaslar\u0131 ve ilkeleri belirleyecek nitelikte olmas\u0131 gerekti\u011fi de vurgulanmal\u0131d\u0131r. Bu kapsamda kanun veya ilgili kanuna dayanan mevzuat\u0131n \u00f6zellikle ki\u015fisel verilerin i\u015flenmesinin kapsam\u0131na ve muhafazas\u0131na ili\u015fkin esaslar\u0131 belirlemesi beklenir.<\/p>\n \u00d6zellikle biyometrik verilerin kaydedilmesi y\u00f6ntemiyle personel takip sistemi uygulanabilmesi i\u00e7in kanunlarda d\u00fczenlenmeyen h\u00e2llerde ki\u015finin a\u00e7\u0131k r\u0131zas\u0131n\u0131n mevcut olmas\u0131 gerekti\u011fi vurgulanmal\u0131d\u0131r. Ayr\u0131ca \u00e7al\u0131\u015fan\u0131n r\u0131zas\u0131na dayan\u0131larak \u00f6zel nitelikli verinin i\u015flenmesi h\u00e2linde de elbette \u00f6ncelikle Anayasa’n\u0131n 13. maddesi ba\u011flam\u0131nda kanunilik ilkesinin kar\u015f\u0131lanmas\u0131 gerekir. A\u00e7\u0131k r\u0131zan\u0131n varl\u0131\u011f\u0131ndan s\u00f6z edilebilmesi i\u00e7in ise en az\u0131ndan i\u015flenecek ki\u015fisel verinin kapsam\u0131, amac\u0131, s\u0131n\u0131rlar\u0131 ve sonu\u00e7lar\u0131 hakk\u0131nda \u00e7al\u0131\u015fan\u0131n \u00f6nceden yeterli bir bi\u00e7imde bilgilendirilmesi elzemdir. Bununla birlikte an\u0131lan y\u00f6ntemlerin idarenin denetim ve y\u00f6netim yetkisi kapsam\u0131nda, kural olarak me\u015fru bir amac\u0131n varl\u0131\u011f\u0131, hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklere daha az m\u00fcdahale ile bu amac\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirmeye elveri\u015fli ba\u015fka bir yolun olmamas\u0131 h\u00e2linde ve ama\u00e7la s\u0131n\u0131rl\u0131 olmak \u00fczere uygulanabilece\u011fi s\u00f6ylenebilir. Bu kapsamda ki\u015fisel verilerin i\u015flenmesi ve payla\u015f\u0131lmas\u0131n\u0131 i\u00e7eren y\u00f6ntemlerin i\u015fyerinde kullan\u0131lmas\u0131 h\u00e2linde \u00e7al\u0131\u015fan\u0131n hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerini koruyacak anayasal g\u00fcvencelerin idare taraf\u0131ndan sa\u011flanmas\u0131 gerekti\u011fi de hat\u0131rlat\u0131lmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n Bu ba\u011flamda mevzuat incelendi\u011finde 657 say\u0131l\u0131 Devlet Memurlar\u0131 Kanunu’nda genel olarak devlet memurlar\u0131n\u0131n \u00e7al\u0131\u015fma saatleri ile g\u00fcnl\u00fck \u00e7al\u0131\u015fma saatlerinin ba\u015flama ve bitme saatlerinin tespitine ili\u015fkin d\u00fczenlemelerin mevcut oldu\u011fu ancak \u00e7al\u0131\u015fan\u0131n mesaiye devam durumunun kontrol\u00fc ve bu ama\u00e7la \u00f6zel nitelikli ki\u015fisel verilerin i\u015flenmesine ili\u015fkin a\u00e7\u0131k bir d\u00fczenlemenin olmad\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr. 5393 say\u0131l\u0131 Belediye Kanunu’nda da belediye te\u015fkilat\u0131n\u0131 sevk ve idare etme yetkisinin belediye ba\u015fkan\u0131na b\u0131rak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ancak bu yetki kapsam\u0131nda \u00f6zel nitelikli ki\u015fisel verilerin i\u015flenmesine y\u00f6nelik bir d\u00fczenlemenin yap\u0131lmad\u0131\u011f\u0131 anla\u015f\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n Bu tespitler \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda an\u0131lan mevzuatta mesai takibi veya \u00e7al\u0131\u015fan\u0131n denetimi amac\u0131yla \u00f6zel nitelikli ki\u015fisel verilerin i\u015flenmesi, bu ba\u011flamda biyometrik veri bazl\u0131 takip sistemlerinin kullan\u0131lmas\u0131na dair temel esaslar\u0131 ve ilkeleri belirleyen bir d\u00fczenlemenin olmad\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131kt\u0131r. A\u00e7\u0131klamalar \u00e7er\u00e7evesinde ba\u015fvurucunun \u00f6zel nitelikli ki\u015fisel verilerin i\u015flenmesine dair r\u0131zas\u0131n\u0131n olmad\u0131\u011f\u0131, \u00e7al\u0131\u015fan\u0131n mesaiye uyumunun kontrol\u00fcnde biyometrik verilerin i\u015flenmesinin ve kullan\u0131lmas\u0131n\u0131n an\u0131lan kanunlar ile ayr\u0131ca ve a\u00e7\u0131k\u00e7a \u00f6ng\u00f6r\u00fclmedi\u011fi hususlar\u0131 dikkate al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda ba\u015fvuruya konu m\u00fcdahalenin kanunilik \u015fart\u0131n\u0131 sa\u011flamad\u0131\u011f\u0131 sonucuna var\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
\nMahkeme davan\u0131n kabul\u00fcyle idari i\u015flemin iptaline karar vermi\u015ftir. Karar\u0131n gerek\u00e7esinde, ilgili mevzuata at\u0131f yap\u0131larak personelin parmak izi tarama sistemi ile mesai kontrol\u00fcn\u00fcn yap\u0131lmas\u0131 durumunun \u00f6zel hayata sayg\u0131 hakk\u0131 kapsam\u0131nda ki\u015fisel verilerin i\u015flenmesi \u00e7er\u00e7evesinde de\u011ferlendirilmesi gerekti\u011fi vurgulanm\u0131\u015ft\u0131r. Bu karara kar\u015f\u0131 \u0130dare taraf\u0131ndan istinaf kanun yoluna ba\u015fvurulmu\u015ftur. B\u00f6lge \u0130dare Mahkemesi istinaf ba\u015fvurusunun kabul\u00fc ile davan\u0131n reddine kesin olarak karar vermi\u015ftir.<\/p>\n