SİRKÜLER 2023/43
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU ALACAKLARININ YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN GENELGE
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) alacaklarının 7440 Sayılı Kanun kapsamında yapılandırılmasına ilişkin usul ve esaslar, 2023/14 sayılı Genelgede açıklanmıştır. 7440 sayılı kanun hükümlerine göre, 2022 Aralık ve önceki aylara/dönemlere ilişkin ödenmemiş olan SGK alacakları yapılandırma kapsamına girmektedir.
Buna göre 31.12.2022 ve öncesine ait olup tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan ve yapılandırma kapsamına giren SGK alacakları şöyledir;
• Sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, ek karşılık primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,
• İsteğe bağlı ve topluluk sigortası primi,
• Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı,
• 31/12/2022 veya öncesinde bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilikten kaynaklanan sigorta primleri
• 31/12/2022 veya önceki tarihlerde işlenmiş fiillere ilişkin idari para cezaları,
• Genel sağlık sigortası primleri,
• Kurum tarafından fazla veya yersiz ödendiği tespit edilen gelir, aylık veya ödeneklere ilişkin borçlar
• Tarımsal kesinti sorumlularının tevkifat borçları,
• İş kazası ve meslek hastalığından doğan rücu alacaklarıdır.
Ayrıca SGK alacaklarına bağlı olan gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları da yapılandırılma kapsamındadır.
Yapılandırma imkanından faydalanmak için borçluların en geç 31.05.2023 tarihi gün sonuna kadar başvuruda bulunmaları şarttır.
4/a kapsamında sigortalı çalıştıran ve e-Bildirge şifresi aktif olan işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılardan kaynaklanan SGK borçları için e-Sigorta kanalıyla başvuruda bulunmaları mümkündür. Elektronik başvuru haricinde sirkülerimizin ekinde yer alan başvuru formuyla elden veya posta yoluyla yapılan başvurular da kabul edilecektir.
Elektronik Başvuru Ekranı
5510-4/a kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerce 7440 sayılı Kanun kapsamındaki yapılandırma başvuruları e-SGK uygulamalarından “İşveren
Sistemi/YAPILANDIRMA/7440 SAYILI YAPILANDIRMA İŞLEMLERİ” sekmeleri işaretlenerek ulaşılan seçenek vasıtasıyla yapılacaktır.
Başvuruların posta yoluyla yapılması halinde başvuru formunun iadeli taahhütlü gönderilmesi gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
İşverenlerin SGK borçlarının elektronik başvuru kabul edilmeyecek iki istisnai durum bulunmaktadır. Bunlardan birincisi ev hizmetlerinde 10 günden fazla sigortalı çalıştıran işverenlerin prim borçları, ikincisi rücu alacaklarıdır.
(1) Ev hizmetlerinde 10 günden fazla sigortalı çalıştıran işverenler için elektronik başvuru yolu açık olmayıp prim borçları için sirkülerimizin ekinde yer alan
(EK:1/g) formuyla yapılacaktır. Doldurulan form, elden veya posta yoluyla işveren dosyasının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine teslim edilmelidir.
(2) İşverenlerin ve üçüncü şahısların, iş kazası ve meslek hastalığı, malullük, adi malullük ve ölüm halleri ile genel sağlık sigortalısına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik fiiller nedeniyle ödemekle yükümlü bulundukları her türlü rücu borçları için, rücu alacağının tahsilatını takip eden sosyal güvenlik
il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine sirkülerimiz ekinde yer alan (Ek:1/ı) yer alan başvuru formu doldurulmak suretiyle elden ya da posta yoluyla,
başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
Birden Fazla İşyeri Bulunan İşverenlerin Başvuruları
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerce aynı veya farklı illerde birden fazla işyerinin bulunması halinde her bir işyeri için ayrı ayrı başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Başvuru süresi içinde bazı işyerleri için yapılandırma başvurusunda bulunulduğu halde bazı işyerleri için yapılandırma başvurusunda bulunulmadığı durumlarda, süresi içinde yapılan başvurusunu ispat ederek, ilk taksit ödeme süresinin son gününe kadar (3/7/2023) yazılı olarak başvuruda bulunmak kaydıyla, bu işyerleri için de süresi içinde başvuruda bulunulmuş kabul edilerek işlemler sonuçlandırılacaktır. Ancak 6/2/2023 tarihinde meydana gelen deprem felaketi nedeniyle mücbir sebep ilan edilen, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri ile Sivas Gürün İlçesi’nde tescil edilmiş işyeri işverenlerince 1/6/2023-30/11/2023 tarihleri arasında söz konusu mücbir sebep ilan edilen yerlerdeki işyerleri için yapılan yapılandırma başvuruları anılan iller dışındaki işyerleri için yapılandırma başvurusu olarak değerlendirilmeyecektir.
İdari Para Cezası Alacaklarının Genel Olarak Hesaplanması
• 12/3/2023 Tarihinden Önce Kesinleşmiş İdari Para Cezaları: 31/12/2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin olup 23/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihine kadar tebliğ edilen idari para cezaları yapılandırma kapsamına dahil olacaktır. Söz konusu durumda idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 11/3/2023 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, yapılandırmada belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
• İlk Taksit Ödeme Süresinden Önce (3/7/2023 tarihinden Önce) Kesinleşmiş İdari Para Cezaları: 31/12/2022 tarihinden önce (bu tarih dâhil) işlenen fiillere ilişkin
olup 24/2/2023 (bu tarih dâhil) ila 11/6/2023 (bu tarih dahil) tarihleri arasında tebliğ edilen idari para cezaları yapılandırma kapsamına dahil olacaktır. Söz konusu durumda idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 30/6/2023 tarihine kadar geçen süre için aylık %0,75 oranında hesaplanacak tutarın, yapılandırmada belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
• 12/6/2023 tarihinden ilk taksit son ödeme tarihine kadar tebliğ edilen idari para cezaları ise işverenlerce/ilgililerce bu cezalara itiraz edilmeyeceğine dair yazılı
beyanda bulunmaları şartıyla kesinleşmiş gibi kabul edilerek yapılandırma kapsamına dahil edilecektir.
Peşin ve Taksitler Halinde Ödeme
Yapılandırma düzenlemesine göre ilk taksit ödeme süresi içinde peşin veya taksitle ödeme yöntemleri belirtilmiş bulunmaktadır.
Buna göre, yapılandırılan borçların peşin veya taksitler halinde ödenmesi mümkün bulunduğundan, başvuru formlarına, borcun ne şekilde (peşin veya taksitle) ödeneceği, taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi halinde her bir borç türü için talep edilen taksit sayısı mutlaka yazılacaktır.
Diğer taraftan, yeniden yapılandırılan alacak tutarının tamamının peşin veya taksitler halinde ödenmesi durumunda;
• İdari para cezası dışındaki alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının,
• Aslı ödenmiş fer’i alacak niteliğindeki alacakların kalan %60’ının,
• İdari para cezası asıllarının %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.
Taksit Sayısı
7440 sayılı Kanun kapsamına giren borçların, aylık süreler itibarıyla olmak üzere (Kanunun ilgili maddelerinde taksit sayıları özel olarak belirtilenler hariç) on iki, on sekiz, yirmi dört, otuz altı veya kırk sekiz eşit taksitte ödenmesi mümkün bulunmaktadır. Borçlarını taksitler halinde ödemek isteyen borçluların, başvuru formunda taksit sayısı olarak bu taksit sürelerinden birini seçmeleri gerekmektedir. Başvuru formunda borcun ne şekilde ödeneceği beyan edilmemişse, borcun azami taksit süresi içinde ödeneceği kabul edilerek işlem yapılacaktır.
Belediyelere ait şirketlerin borçları, özel sektör işverenleri gibi en fazla 48 taksit olacak şekilde yapılandırılarak ödemeleri aylık dönemler halinde kendileri tarafından yapılacaktır.
Alt İşveren Borçları
5510 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre, alt işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarından, alt işveren ile birlikte asıl işveren de sorumlu tutulmuştur.
Dolayısıyla, alt işvereni bulunan işverenlerin, 7440 sayılı Kanun kapsamına giren borçları için başvuruda bulunmaları halinde, asıl işverenin borçlarının yanı sıra alt işverenlerin borçları da yeniden yapılandırma kapsamına dâhil edilecektir.
Diğer taraftan, asıl işverenin başvurusundan önce alt işverenin kendi borcu için 7440 sayılı Kanuna istinaden başvuruda bulunması halinde, başvuruda bulunan alt işverenin kapsama giren borcu anılan Kanuna istinaden peşin veya taksitle ödenebilecek, ancak Kurumla ihtilaf yaratmayacağına ilişkin asıl işverenden alınmış bir örneği Genelge eki (Ek-4/a’da) yer alan taahhütnamenin getirilmesi alt işverenden istenecektir.
Buna karşın, asıl işveren tarafından 7440 sayılı Kanuna istinaden yapılacak başvuru sırasında, varsa alt işverenin borçları da yeniden yapılandırma kapsamına dâhil edileceğinden, asıl işverenden, daha sonraki bir tarihte anılan Kanuna istinaden başvuruda bulunulmayacağına dair alt işverenlerden alınmış bir örneği Genelge eki (Ek4/b’de)yer alan taahhütnamenin getirilmesi istenilecektir.
Hal böyle olmakla birlikte gerek asıl işverenlerin gerekse alt işverenlerin 7440 sayılı Kanuna istinaden başvuruda bulunmaları ve asıl işverenlerin, alt işverenlerden; alt işverenlerin ise asıl işverenlerden taahhütname alamamaları halinde,
• Asıl işverenlerin borçları, alt işverenlerin borçları da dâhil edilerek elektronik ortamda,
• Alt işverenlerin borçları ise, yalnızca kendi borçlarını kapsayacak şekilde manuel ortamda yapılandırılacaktır. Ancak, bu durumda gerek asıl işverenin gerekse alt işverenin kapsama giren borçlarını ödemesi halinde, alt işverenin borçları mükerrer tahsil edilmiş olacağından, mükerrer tahsil edilmiş olan tutarlar asıl
işverenlerin varsa borçlarına mahsup edilecek, borcunun bulunmaması halinde ise faizsiz olarak iade edilecektir.
Prim Teşviki, Destek ve İndirimlerden Yararlanılması
7440 sayılı Kanun kapsamında yeniden yapılandırma başvurusunda bulunulması halinde, başvuruda bulunulan tarihten itibaren, yapılandırma kapsamına girmeyen yasal ödeme süresi geçmiş başkaca borçlarının da bulunmaması kaydıyla, prim teşviki, indirim ve desteklerden yararlanılması mümkün olacaktır. (Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)
