DUYURU 2024/25
YEREL SEÇİMLERİN İŞÇİ-İŞVEREN İLİŞKİLERİNE YANSIMALARI-SIK SORULAN SORULAR
31 Mart 2024 Pazar günü ülkemizde mahalli idareler seçimi gerçekleştirilecektir. Yüksek Seçim Kurulu’nun kararları da dikkate alınarak mahalli idareler seçiminin işçi-işveren ilişkilerine yansımalarına ilişkin sık gelen sorular aşağıda derlenmiştir.
1. 31 Mart günü yasaklı olan faaliyetler nelerdir?
Yüksek Seçim Kurulu’nun 2023/1559 sayılı kararına göre işyeri faaliyetleriyle ilgili alınantedbirler şöyledir;
• Oy verme günü olan 31 Mart 2024 Pazar günü sabah saat 06.00’dan gece saat 23.59’a kadar, her ne suretle olursa olsun alkollü içki satılması, içkili yerlerle
umumi mahallerde her çeşit alkollü içki satılması ve verilmesi ile içilmesi yasaktır.
• Oy verme günü oy verme süresince kahvehane, kıraathane, kafe ve internet kafeler gibi bütün umumi eğlence yerlerinin kapalı kalacak, eğlence yeri niteliğini taşıyan lokantalarda yalnızca yemek verilebilecektir.
Söz konusu işyerlerinin bahse konu YSK kararına istinaden 31 Mart günü kapatılması/faaliyetinin yasaklanması durumunda 31 Mart gününde çalışması gereken işçilerin zorlayıcı nedenle çalışamama durumları ortaya çıkacak olup bu işçilere en az yarım günlük ücret ödenmesi, bugün için sigorta primlerinin işveren tarafından tam olarak ödenmesi gerekir. İşverenlik bugünü ücretli izin olarak kabul ederek bir iş karşılığı olmaksızın ücretleri ödeyebilir.
2. 31 Mart günü seçim işgünü olan işçiler için ne yapılmalı?
Yüksek Seçim Kurulu’nun 2023/1559 sayılı kararına göre 31 Mart 2024 tarihinde oy verme saatleri;
• Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis illerinde oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri 07.00-16.00 saatleri arasında,
• Diğer illerde oy vermenin başlangıç ve bitiş saatleri ise 08.00-17.00 saatleri arasında gerçekleştirilecektir.
Mesai saatleri oy verme saatlerine rastlayan işçilerin demokratik haklarını kullanmaları için işverenlerin uygun yöntemleri seçmesi gerekir. İşçilerin oy verme süreleri için harcayacakları süre göz önüne alınarak saatlik olarak alınabilecek tedbirler:
• İş sözleşmesinde yönetim hakkı tanımlanmışsa mesai başlangıç ve bitiş saatleri geçici olarak oy verme saatlerine göre değiştirilebilir veya asgari ara dinlenme izni korunmak suretiyle ilave süreyle ara dinlenmesi verilebilir.
• İşveren istediği takdirde oy verme süresi için ücretli izin verebilir.
• İşçinin talebi halinde varsa fazla çalışma karşılığı serbest zaman hakkı kullandırılabilir.
• İşçi isterse saatlik telafi çalışması talep edebilir.
• Taraflar anlaşırsa saatlik ücretsiz izin uygulanabilir.
Yukarıdaki tedbirler haricinde işçinin saatlik olarak yıllık ücretli izinli sayılması mümkün değildir.
İşveren, 31 Mart 2024 tarihinde işyerini tatil ilan etmek isterse, 31 Mart günü mesaisi olarak işçiler için telafi çalışması uygulayabilir. Aynı işyerinde 31 Mart günü hafta tatili olan işçiler açısından telafi çalışması ilan edilmesi mümkün değildir, sadece o gün mesai günü olanlar için telafi çalışması ilan edilebileceği unutulmamalıdır.
3. 31 Mart günü mesaisi olup görevli olan işçiler için ne yapılabilir?
İl/İlçe Seçme Kurulları tarafından kendilerine görev yazısı tebliğ edilen işçilere yasal olarak verilecek bir izin türü iş mevzuatında tanımlanmamıştır. Fakat 31 Mart 2024 seçim günü mesaisi olup görev tebliği yapılan işçiler için demokrasinin bir gereği olarak alternatif izin türleri uygulanabilir.
Bu anlamda uygulanabilecek alternatif yöntemler şöyledir;
• İşveren takdirinde o gün için ücretli izin verilebilir.
• İşverenin iş sözleşmesinde yönetim yetkisi tanımlanmışsa ve 7 günlük zaman dilimi kuralı aşılmayacaksa hafta tatili günü değiştirebilir.
• Yıllık iznin bölünmezlik (10 gün) ilkesi göz önüne alınarak ve tarafların anlaşmasıyla yıllık ücretli izin verilebilir.
• İşçinin talebi halinde varsa fazla çalışma karşılığı serbest zaman hakkı kullandırılabilir.
• İşçi isterse telafi çalışması talep edebilir.
• Taraflar anlaşırsa ücretsiz izin uygulanabilir.
4. 31 Mart günü seçimde görevli olan işçiler için 1 Nisan 2024 Pazartesi günü izin verilmek zorunda mıdır?
Oy verme gününü takip eden 1 Nisan 2024 günü için özel sektör işverenlerinin izin vermesini zorunlu kılan bir karar ve kural henüz bulunmamaktadır.
Fakat 1 Nisan 2024 tarihi için izin vermek isteyen işverenler, 3’üncü soruda sayılan alternatif yöntemlerden birini uygulayabilirler. (Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)