DUYURU 2021/24
MESLEK MENSUPLARINA İLİŞKİN MÜCBİR SEBEP HALLERİNDE BEYANNAMENİN ERTELENMESİNE DAİR ESASLAR
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin (Meslek Mensubu) özellikle Covid -19 hastalığı nedeniyle karantinaya alınma veya yatarak tedavi görme sebebiyle muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının Kuruma yasal süresi içinde verilememesi nedeniyle işverenlerin mağdur olduğu iletilmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumuna iletilen bu mağduriyetlere istinaden beyannamenin “SGK Bildirimleri” kısmının belirtilen mücbir sebep nedeniyle ertelenmesi talep edilmiştir.
Genel kural olarak, 5510 sayılı Kanunun 91 nci maddesine göre işverenler, mücbir sebebi belgelemeleri kaydıyla vakanın veya afetin meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunmaları üzerinde yapılacak inceleme sonucu prim ödeme aczine düştüklerinin anlaşılması hâlinde, Kuruma olan borçları ile vaka veya afetin meydana geldiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar tahakkuk edecek Kuruma olan borçları, vaka veya afetin meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar ertelenebilmektedir.
Diğer yandan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliğine (Sıra No: 1) göre muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vermek üzere meslek mensupları da yetkili kılınmıştır.
Yapılan düzenlemeyle beyannamenin “SGK Bildirimleri” kısmının SGK’ ya verilmesinde işverenler yerine meslek mensupları aracı kılınmıştır. Bir nevi işverenlerin bildirim yükümlülüğü meslek mensuplarına devredilmiştir.
Aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile mükellefler arasında düzenlenmiş olan “Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesinde/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesine” göre meslek mensubu, mükellef/işveren veya kanuni temsilcisi tarafından kendisine sağlanan bilgilere ve yasal düzenlemelere uygun olarak e-beyannamenin doldurulması ile elektronik ortamda gönderilmesinden ve karşılığında tahakkuk fişinin/fişlerinin alınmasından mükellefe ve ilgili vergi dairesine, muhtasar ve
prim hizmet beyannamesinde yer alan sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgileri bakımından ise ayrıca işverene ve Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı sorumludur.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununu göre de vergi muamelelerine müteallik ödevleri süresi içinde yerine getiremeyecek olan meslek mensubuna yönelik olarak muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin vergi kısmının ertelenmesi söz konusu olmaktadır.
Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmı ile yapılan bildirim sonucu sigortalıların genel sağlık sigortasından faydalanma, emekliliğe hak kazanma, gelir, aylık, ödenek alma gibi temel haklar sağlandığından, vergi uygulamalarında olduğu gibi mücbir sebep döneminde bildirimlerin uzun süreli ertelenmesi durumunda sigortalılar bakımından bu hakların elde edilememesi nedeniyle hak kayıpları ve mağduriyetlerin oluşması söz konusu olmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde;
Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi imzalanmış olması halinde muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesinden meslek mensupları sorumlu olduğundan, meslek mensubunun Covid-19 ve diğer bulaşıcı hastalıklar nedeniyle karantina altına alınması veya yatarak tedavi görmesi, diğer hastalıklar nedeniyle yatarak tedavi görmesi ya da tutukluluk ve gözaltına alınması nedenlerinin varlığı halinde işverenlerin yerine meslek mensuplarınca düzenlenen ve yasal süresinde Kuruma verilmesi zorunlu olan muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının ertelenmesi yapılabilecektir.
Bu kapsamda meslek mensubunun;
• Covid-19 ve diğer bulaşıcı hastalıklar nedeniyle karantina altına alınması veya yatarak tedavi görmesi,
• Diğer hastalıklar nedeniyle yatarak tedavi görmesi,
• Tutukluluk veya gözaltına alınma,
nedenleriyle Vergi Usul Kanununa göre muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin vergi kısmının ertelenmesi halinde, muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının ertelenebilmesi için işverenlerce;
1) Meslek mensubunun maruz kaldığı mücbir sebep halleri nedeniyle (bu genelgede belirtilenlerle sınırlı olmak üzere) Vergi Usul Kanununa uyarınca muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin vergi kısmının ertelendiğinin belgelenmesi,
2) Meslek mensubunun Covid-19 kapsamında ve diğer bulaşıcı hastalıklar nedeniyle karantina altına alındığının veya yatarak tedavi gördüğünün ya da diğer hastalıklar nedeniyle yatarak tedavi gördüğünün ispatlanması, tutukluluk, gözaltına alınma nedeniyle mesleğini yerine getirmesinin imkânsız olmasına sebep olan durumun belgelenmesi,
3) Meslek mensubu ile işveren arasında imzalanmış olan Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesinin/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesinin ibraz edilmesi ve yazılı talepte bulunulması, gerekmektedir.
Buna göre muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vermeye yetkili meslek mensubunun, beyannamenin verilmesine ilişkin kanuni sürenin son gününde yukarıda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle mesleğini yerine getirmesinin imkansız olduğu durumlarda mücbir sebebin oluştuğu ayda verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının verilme ve tahakkuk edecek primleri ödeme yükümlülüğünün beyannamenin yasal verilme süresinin son gününü takip eden günden itibaren 15 inci günün sonuna kadar yapılması halinde, söz konusu yükümlülükler yasal süresinde yerine getirilmiş sayılacaktır.
ÖRNEK 1: Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi imzalamış meslek mensubunun 26.1.2021 tarihinde Covid-19 nedeniyle karantina altına alınması halinde, Vergi Usul Kanununa uyarınca muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin vergi kısmının ertelenmesi, bu durumun ispatlanması ve Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesinin ibraz edilmesi ve işverenin yazılı talepte bulunması durumunda, 2021/Ocak ayında verilmesi gereken 2020/Aralık ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının 10.2.2021 tarihine kadar verilmesi ve tahakkuk edecek sigorta primlerinin de bu süreye kadar ödenmesi halinde yasal süresinde yerine getirilmiş sayılacaktır.
ÖRNEK 2: 1 No’lu örnekte meslek mensubunun 8.1.2021 tarihinde Covid-19 nedeniyle karantina altına alınması ve karantina altına alınma süresinin 21.1.2021 tarihinde sona ermesi halinde 2020/Aralık ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin 26.1.2021 tarihine kadar verilmesi gerekmektedir.
5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesinde işverenler yönünden mücbir sebep hallerinin belirlenmesinde ticari ve ekonomik kayıp durumu gözetilirken meslek mensuplarınca mücbir sebep halleri sadece beyannamenin verilmesine engel olan durumlara bağlı olarak sınırlı tutulmuştur.
Yine beyannamenin “SGK Bildirimleri” kısmının ertelenme süresi sadece meslek mensubunun maruz kaldığı mücbir sebebin oluştuğu ayda verilmesi gereken beyannameler için geçerli olup mücbir sebebin devamı halinde takip eden aylar için erteleme söz konusu olmayacaktır.
Mücbir sebebin devamı halinde işverenler tarafından “muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin” SGK Bildirimleri” kısmının yasal süresinde Kuruma verilmesi için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.
ÖRNEK 3: Meslek mensubunun 26.1.2021 tarihinde yatarak tedavi görmeye başlaması ve bu tedavinin 10.3.2021 tarihine kadar devam etmesi halinde, sadece 2021/Ocak ayında verilmesi gereken 2020/Aralık ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının 10.2.2021 tarihine kadar verilmesi durumunda yasal süre içerisinde verildiği kabul edilecektir. Ancak, 2021 Ocak ve Şubat aylarına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının süresinde Kuruma verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vermeye yetkili meslek mensubunun kendisinin veya birinci dereceden yakınının, Kuruma verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının verilmesine ilişkin sürenin bitimine 7 gün veya daha az sürede vefat etmesi ve işverence yazılı olarak talep edilmesi halinde, söz konusu yükümlülüğün yasal sürenin son gününü takip eden günden itibaren 7 nci günün sonuna kadar yerine getirilmesi ve tahakkuk edecek sigorta primlerinin de bu süre içinde ödenmesi halinde söz konusu yükümlülükler yasal süresinde yerine getirilmiş sayılacaktır.
ÖRNEK 4: Meslek mensubunun annesinin 19.1.2021 tarihinde vefat etmesi halinde 26.1.2021 tarihinde verilmesi gereken 2020/Aralık ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının 2.2.2021 tarihine kadar verilmesi ve tahakkuk edecek primlerin ödenmesi gerekmektedir. Aynı kişinin 18.1.2021 tarihinde vefat etmesi halinde, beyanname verme süresinin son gününe 7 günden fazla süre söz konusu olduğundan erteleme yapılmayacaktır.
ÖRNEK 5: Meslek mensubunun babasının 20.6.2021 tarihinde vefat etmesi halinde 26.6.2021 tarihinin hafta sonuna denk gelmesi nedeniyle 28.6.2021 tarihinde verilmesi gereken 2021/Mayıs ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının verilmesine 7 günden fazla süre olduğundan bu kapsamda erteleme yapılmayacak olup, muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının 28.6.2021 tarihine kadar verilmesi gerekmektedir.
2021-03 Sayılı genelgede açıklanan bu hususlar konusunda genelgenin yayım tarihinden önce (11.02.2021) yapılmış olan muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının ertelenmesine ilişkin taleplerin, yukarıda belirtilen şartları taşıması ve muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının mücbir sebebin olduğu ayda verilmesi gereken beyannamenin yasal verilme süresinin son gününü takip eden günden itibaren 15 inci günün sonuna kadar (vefat halinde 7 nci günün sonuna kadar) verilmiş ve tahakkuk eden primlerin ödenmiş olması halinde, söz konusu yükümlülüklerin süresinde yerine getirildiği kabul edilecektir. (Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)
