DUYURU 2021/48
ANAYASA MAHKEMESİ KARARIYLA İPTAL EDİLEN EMEKLİLİK İÇİN İŞTEN AYRILMA ŞARTINA İLİŞKİN SOSYAL GÜVENLİK KURUMU GENELGESİ
Anayasa Mahkemesi’nin 3 Mart 2021 tarihli Resmî Gazetede yayınlanan 2019/104 Esas ve 2021/3 karar sayılı norm denetiminde 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun mülga 62. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “…çalıştığı işten ayrıldıktan sonra…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi Kararında, sigortalının yaşlılık aylığı tahsis talebinde bulunabilmesi için işten ayrılma şartının öngörülmesinin sosyal güvenlik sisteminin düzenli işleyişini sağlama bakımından elverişli bir sınırlama olduğundan bahsedilemeyeceği belirtilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı uygulamada tartışmalı bir gündemin doğmasına neden olmuştur. Ancak konuyla ilgili tereddütlerin giderilmesi amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumu 2021/05 Sayılı genelgesiyle gerekli açıklamaları yapmıştır.
2021/05 Sayılı Genelgeye göre yapılan açıklamalar şöyledir;
• İptal kararı 506 sayılı Kanun’un 62. Maddesi ile ilgilidir. İlgili madde, “Sigortalı olarak işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunan ve yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya bu isteğinden sonraki aybaşından başlanarak yaşlılık aylığı bağlanır.” Şeklindedir. Bu ifadede “…çalıştığı işten ayrıldıktan sonra…” ibaresi kaldırılmıştır. Emekli aylığı bağlanması için Kuruma yazılı talep şartı devam etmektedir.
• Ayrıca 506 Sayılı Kanun’un 60. Maddesi yaşlılık aylığı bağlanma şartlarını düzenlemektedir. Anayasa Mahkemesi’nin bu maddeyle ilgili iptal kararı bulunmamaktadır. Dolayısıyla “yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için sigortalının çalıştığı işten ayrılması ve yazılı istekte bulunması şarttır.” Hükmü geçerliliğini korumaktadır.
• 506 Sayılı Kanun 01.10.2008 öncesinde yürürlükte olup, bu tarihten sonra yürürlükte olan 5510 sayılı Kanunla ilgili Anayasa Mahkemesinin herhangi bir iptal kararı olmamıştır.
•Dolayısıyla 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalılar için iptal kararı bulunmamaktadır ve yaşlılık aylıklarından yararlanabilmesi için işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunma şartı geçerliliğini korumaktadır.
• Buna göre Anayasa Mahkemesi kararına göre 01.10.2008 tarihinden önce yani 506 Sayılı Kanun döneminde 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılardan tahsis talebinde bulundukları tarihte işten ayrılma koşulunun gerçekleşmediğinin sonradan tespit edilmesi halinde, söz konusu sigortalılar hakkında işlem yapılmayacak ve aylıkları ödenmeye devam edecektir.
• Ancak 01.10.2008 tarihi sonrasında yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalıların yaşlılık aylıklarından yararlanabilmesi için çalıştığı işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunmaları şartı aranacaktır.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili genelgesi doğrultusunda mevcut durumda emeklilik işlemlerini etkileyen bir değişiklik bulunmamaktadır. Dolayısıyla emeklilik talebi ile işverenliğe başvuran sigortalılar hakkında olağan biçimde işten çıkış bildirgesi verilerek, hak ediş şartları sağlanıyorsa kıdem tazminatının da ödenmesi gerekmektedir. (Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)
