SİRKÜLER 2022/62
7420 SAYILI TORBA KANUNUN ÇALIŞMA HAYATINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ
Değerli İnsan Kaynakları Yöneticileri ve Profesyonelleri,
7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 09.11.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve çalışma hayatını ilgilendiren dört önemli düzenleme hayata geçirilmiştir. Torba Kanunda yer alan düzenlemeler ve gerekçeleri aşağıda yer almakta olup, yapılan düzenlemeler özetle şu şekildedir.
1. Nakit yemek yardımlarında günlük 51 TL’ye kadar gelir vergisi istisnası sağlanmış ve 1 Aralık 2022 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. İstisna miktarının uygulanmasına ilişkin uygulamalı açıklamalar Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yayımlayacağı tebliğle açıklanacaktır. Diğer taraftan yasal düzenlemede 51 TL’ye kadar nakit yemek yardımlarının sigorta primine esas kazançtan istisna edileceğine dair bir hükme yer verilmemiştir. Bu husus Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ayrıca yayımlanacak yönetmelik değişikliğiyle. düzenlenecektir.
2. Yurt dışındaki onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışanların ücretleri, 01 Aralık 2022 tarihinden geçerli olmak üzere gelir vergisinden istisna tutulmuştur.
3. Kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan tüm fazla ödemeler terkin edilmiştir. Daha önce tahsil edilen fazla ve yersiz ödemelerin iadesi ise mümkün değildir. Ancak kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç, işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri terkin kapsamı dışında tutulmuştur. Düzenleme 09.11.2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
4. İşverenlerce çalışanların elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık ve mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılacak 1.000 TL’ye kadar ödemeler sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu tutar üzerinden gelir vergisi hesaplanmayacaktır. Geçici maddeyle yapılan bu düzenlemenin yürürlük tarihi 09.11.2022 olmakla birlikte söz konusu istisna uygulamasının sona ereceği tarih 30.06.2023 tarihidir.
7420 SAYILI TORBA KANUNUN ÇALIŞMA HAYATINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ 1. NAKİT YEMEK YARDIMLARINDA VERGİ İSTİSNASI
Yürürlük: 01.12.2022
Madde Gerekçesi:
Mevcut uygulamaya göre, işverenler tarafından çalışanlara işyerinde veya müştemilatında yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisna edilmiştir. İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda ise çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin ilgili yıl için belirlenen tutarı (2022 yılı için 51 TL’yi) aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şartıyla bu ödemeler istisna kapsamında değerlendirilmektedir.
Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilmektedir.
Ayrıca, yemek bedelinin yemek kartlarına/çeklerine yüklenmek suretiyle kullandırıldığı durumlarda ise yemek bedelinin maddede yer alan haddi aşmayan kısmının yemek verme hizmeti sağlayan işletmelerde kullanılması kaydıyla gelir vergisinden istisna olup, bu kartların/çeklerin yemek hizmeti vermeyen market gibi işletmelerde alışveriş yapılmasında kullanıldığı durumlarda ise söz konusu istisnadan faydalanılamamaktadır.
Yapılan düzenlemeyle, yemek bedelinin çalışanların banka hesabına yatırılması ve çalışanlarca bu tutarların yemek hizmeti veren işletmeler dışında da kullanılması durumunda, anılan istisnadan faydalanılmasına imkân tanınmaktadır.
Madde Metni:
193 sayılı Kanunun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir;
“işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.”
2. YURT DIŞINDAKİ ONARIM, MONTAJ İŞLERİ İLE TEKNİK HİZMETLERDE ÇALIŞANLARIN ÜCRETLERİ İÇİN GELİR VERGİSİ İSTİSNASI
Yürürlük: 01.12.2022
Madde Gerekçesi:
Maddeyle yapılan diğer bir düzenlemeyle, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde, hizmet erbabının yurt dışında çalıştırılmasını teşvik etmek amacıyla, yurt dışında bu işlerde çalışmak üzere götürülen ve fiilen yurt dışında çalışan hizmet erbabına yurt dışından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden ve dolaylı olarak damga vergisinden istisna edilmektedir.
Madde Metni:
193 sayılı Kanunun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının 8 numaralı bendine aşağıdaki bent eklenmiştir.
“19. Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri.”
3. FAZLA VE YERSİZ KISA ÇALIŞMA VE NAKDİ ÜCRET ÖDEMELERİNİN TERKİN EDİLMESİ
Yürürlük: 09.11.2022
Madde Gerekçesi:
Yapılan düzenleme ile Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle gerçekleştirilen kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler ile nakdi ücret desteği ödemelerinde de Bakanlık ve Kurum personeline herhangi bir sorumluluk yüklenmemesi, Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan tüm fazla ödemelerin terkin kapsamına alınması, tahsil edilenlerin ise iade veya mahsup edilmemesi, kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinin terkin kapsamı dışında tutulması, ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu soruşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı verilenler hakkında terkin hükümlerinin uygulanması amaçlanmaktadır.
Madde Metni:
25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 32- Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler ile nakdi ücret desteği işlemleri hakkında Bakanlık ve Kurum personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bu kapsamda Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler ile nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin başvuruda bulunduğu işveren tarafından fiilen çalıştırıldığının tespiti hâlinde işverene uygulanan idari para cezalarından bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilir. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilemez. Bu alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmez, yargı mercilerine intikal etmiş olan dosyalarda Kurum ve Bakanlık aleyhine yargılama giderine hükmedilmez. Kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri bu madde kapsamı dışındadır. Ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı verilenler hakkında bu madde uyarınca terkin hükümleri uygulanır.”
4. ELEKTRİK, DOĞALGAZ VE ISINMA YARDIMLARINDA GELİR VERGİSİ VE SİGORTA PRİM İSTİSNASI
Yürürlük: 09.11.2022
Madde Gerekçesi:
Maddeyle, işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2023 yılı Haziran ayı sonuna kadar, mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 TL’yi aşmayan ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmemesi ve gelir vergisinden istisna edilmesi sağlanarak bu ödemeler teşvik edilmektedir.
Madde Metni:
GEÇİCİ MADDE 1- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) mevcut ücretlerine/ prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 Türk lirasını aşmayan ödemeler, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre prime esas kazanca dahil edilmez ve bu tutar üzerinden 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca gelir vergisi hesaplanmaz.
(2) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.(Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)
