DUYURU 2023/32
OHAL-ÇALIŞMA HAYATINA İLİŞKİN TEDBİRLER
125 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla olağanüstü hal ilan edilen illerde çalışma ve sosyal güvenlik alanında alınan tedbirler aşağıda sunulmuştur.
1. KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI
Deprem felaketi nedeniyle uygulanacak kısa çalışma bölgesel kriz gerekçesiyle, olağanüstü hal süresince ve olağanüstü hal ilan edilen illerde geçerlidir. OHAL süresi herhangi bir uzatma kararı gelene kadar 08.02.2023 tarihinden itibaren üç ay süreyle (Bitiş: 08.05.2023) uygulanacaktır. Türkiye İş Kurumu, başvuru formları ve kısa çalışma şartları hakkında açıklama yapacaktır.
OHAL ilan edilen iller, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa’dır. Elazığ ili OHAL kararı kapsamına henüz alınmamıştır.
Kısa çalışma başvurularında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenecek il / ilçelerde bulunan işyerleri ve/veya depremden yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı etkilendiğini belgeleyen iş yerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda gerekli prim şartlarını sağlayan çalışanlara kısa çalışma ödemeleri gerçekleştirilecektir.
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile işverenden tahsil edilecektir.
KISA ÇALIŞMA BAŞVURULARINA DAİR PROSEDÜRLER İŞKUR TARAFINDAN AÇIKLANACAK OLUP SİZLERE İVEDİLİKLE BAŞVURU YÖNTEMİ, BELGELERİ VE EK BİLGİLER KONUSUNDA BİLGİ PAYLAŞILACAKTIR.
2. FESİH YASAĞI
Olağanüstü hal ilan edilen illerde her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, 22.02.2023 tarihinden itibaren olağanüstü hal süresince;
• 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler,
• İşyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi,
• Belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi,
• İlgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında, işveren tarafından feshedilemez.
Fesih yasağına aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında (10.008,00 TL) çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır.
3. NAKDİ ÜCRET DESTEĞİ
Olağanüstü hal ilan edilen illerde, 06.02.2023 tarihi itibariyle iş sözleşmesi bulunan işçilerden aşağıda sayılanlara nakdi ücret desteği verilecektir;
1. Depremlerin etkilerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurusuna istinaden yeni bir hak sahipliği oluşmayanlar,
2. 6/2/2023 tarihi ve sonrasında depremlerin etkilerinden kaynaklı işyerinin kapanması veya kapatılması sebebiyle iş sözleşmesi feshedilen ve aynı Kanun kapsamında yeni bir işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmayanlar.
Nakdi ücret desteği, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve varsa daha önce başlatılabilecek durumda olan hak sahiplerinden kalan süreler tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uygulanan dönemde veya işsiz kaldıkları süre kadar olağanüstü hal süresini geçmemek üzere verilecektir.
Nakdi ücret desteğinden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamayacaktır.
Nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortalısına ilişkin primleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.
İşverenin gerçeğe aykırı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile işverenden tahsil edilecektir.
Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığı, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarının belirmeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.
4. TOPLU İŞ İLİŞKİLERİ VE UYUŞMAZLIKLARINA İLİŞKİN SÜRELERİN UZATILMASI
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamındaki yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmelerinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreler olağanüstü hal ilan edilen illerde 6/2/2023 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren olağanüstü hal süresince uzatılmıştır.
5. ÜCRET KESME CEZALARININ BAKANLIĞA YATIRILMASI SÜRELERİNİN ERTELENMESİ
Olağanüstü hal ilan edilen illerdeki işyerleri bakımından, 4857 sayılı Kanunun 38 inci maddesine göre ücret kesme cezası uygulanabilir, fakat kesilen miktarların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yatırılması gereken bir aylık süre olağanüstü hal süresince uzatılmıştır. (Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)
