DUYURU 2023/81
4/b Kapsamındaki Sigortalıların Tahsis Talep Tarihinden Sonra İki Asgari Ücretten Az Prim Borcunun Bulunması Halinde Aylıklarının Başlama Tarihi
31/3/2023 tarihli Resmî Gazete de yayımlanan 138 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 4. maddesinin ikinci fıkrasında “5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenen sigorta primi işveren hisselerinin tamamı, olağanüstü hal ilan edilen illerde, olağanüstü hal süresince Hazine ve Maliye Bakanlığına konulacak ödenekten karşılanır.” şeklinde karar alınmıştır.
5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca kapsama giren sigortalıların Ar-Ge ve tasarım faaliyetleri kapsamında elde ettikleri ücretleri üzerinden tahakkuk eden sigorta primi işveren hissesinin yarısı Hazine ve Maliye Bakanlığına bütçesine konulan ödenekten karşılanmakta iken, 138 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle;
• Olağanüstü hal ilan edilen illerde faaliyet gösteren ve 5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasına giren işletmeler
• Olağanüstü halin uygulandığı sürece
sigorta primi işveren hissesinin tamamı üzerinden destekten yararlanılacaktır.
Anılan Cumhurbaşkanlığı kararı doğrultusunda uygulamanın usul ve esasları Sosyal Güvenlik Kurumunca çıkartılan 21/6/2023 tarihli ve 2023/21 sayılı Genelgede açıklanmış olup, söz konusu teşvik kapsamına giren işverenlerce dikkat edilecek hususlar aşağıda belirtilmiştir.
1- Destekten yararlanacak işletmeler
5746 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen sigorta primi işveren hissesi desteği kapsamına;
• Teknoloji merkezi işletmeleri
• Ar-Ge merkezleri/Tasarım merkezleri
• Ar-Ge ve yenilik projelerinde faaliyet göstermekle birlikte, söz konusu faaliyetleri kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar veya uluslararası fonlarca desteklenen işletmeler,
• Ar-Ge ve yenilik projeleri TÜBİTAK tarafından yürütülen işletmeler
• Rekabet öncesi işbirliği projeleri bulunan işletmeler
• Tekno girişim sermaye desteği alan işletmeler
• 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında ücreti gelir vergisinden istisna tutulan personel çalıştıran işletmeler
girmektedir.
138 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde belirtilen sigorta primi işveren hissesi desteği kapsamına ise yukarıda belirtilen işletmelerden Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde faaliyet gösteren işletmeler girmektedir.
2- Destekten yararlanma süresi
Kapsama giren ve olağanüstü hâl ilan edilen illerde faaliyet gösteren işletmeler 5746 sayılı Kanunda öngörülen sigorta primi işveren hissesi desteğinden 8/2/2023 ila 8/5/2023 tarihleri arasında yüzde yüz oranında yararlanacaklardır.
Bu tarihler dışında ise önceden olduğu gibi kapsama giren sigortalıların sigorta primi işveren hissesinin yarısı kadar destekten yararlanılacaktır.
3- Seçilecek kanun numarası
5476 sayılı Kanunun 3. Maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına giren işverenlerce;
• 05746 sayılı kanun numarası, 4734 ve 2886 sayılı Kanunlar gereğince ihale edilen işler hariç Ar-Ge/Tasarım faaliyetlerinde istihdam edilen Ar-Ge/ tasarım personeli ile destek personeli için,
• 15746 sayılı kanun numarası, 4734 sayılı kanundan istisna olan alım ve yapım işlerinde istihdam edilen Ar-Ge/tasarım personeli ile destek personeli için,
seçilebilmektedir.
Olağanüstü hal ilan edilen bölgelerde Ar-Ge ve tasarım teşvikinden yararlanmak için muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini;
3.1- 05746 kanun numarasını seçmek suretiyle düzenleyen işletmeler kapsama giren sigortalıları için 8/2/2023 ila /8/5/2023 tarihleri arasında düzenleyecekleri- 2023/Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde 25746 kanun numarasını seçmeleri gerekmektedir.
Örnek 1- Gaziantep ilinde faaliyet gösteren (A) Tasarım Merkezindeki 15 tasarım personelinin 2023/Şubat ayının tamamında tasarım faaliyetlerinde çalıştığı varsayıldığında; destek süresinin 8/2/2023 tarihinde başlaması nedeniyle bu sigortalılara ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin 05746 kanun numarası ile 7 gün ve 25746 kanun numarası ile 23 gün olmak üzere iki ayrı satırda bildirilmesi gerekmektedir.
Örnek 2- Diyarbakır ilinde faaliyet gösteren (B) Ar- Ge Merkezindeki 40 Ar-Ge personelinin 2023/Mayıs ayının tamamında Ar-Ge faaliyetlerinde çalıştığı varsayıldığında; destek süresinin 8/5/2023 tarihinde sona ermesi nedeniyle bu sigortalılara ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin 25746 kanun numarası ile 8 gün ve 05746 kanun numarası ile 22 gün olmak üzere iki ayrı satırda bildirilmesi gerekmektedir.
Örnek 3- Malatya ilindeki Ar-Ge merkezinde istihdam edilen bir Ar-Ge personelinin 3/2/2023 tarihinde çalışmaya başladığı ve 24/2/2023 tarihinde işten ayrıldığı varsayıldığında, destek süresinin 8/2/2023 tarihinde başlaması nedeniyle 2023 Şubat ayındaki 5 günlük çalışmasının 05746 kanun numarası, 17 günlük çalışmasının ise 25746 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile bildirilmesi gerekmektedir.
3.2- 15746 kanun numarasını seçmek suretiyle düzenleyen işletmeler ise kapsama giren sigortalıları için 8/2/2023 ila 8/5/2023 tarihleri arasında düzenleyecekleri 2023/Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini 35746 kanun numarasını seçmek suretiyle düzenleyeceklerdir.
4- 25746/35746 kanun numaralarının seçimi
Olağanüstü hal ilan edilen illerde faaliyet gösteren ve Ar-Ge/Tasarım teşviki kapsamına giren işverenlerce evvelce 05746/15746 kanun numaralı muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin gönderilmesi için SGK tarafından tanımlama (aktivasyon) yapılmış ise Sosyal Güvenlik Kurumunca bu işverenlerin 25746/35746 kanun numaralarını seçebilmeleri amacıyla gerekli işlemler herhangi bir müracaata gerek olmaksızın merkezden yapılmıştır.
Dolayısıyla, evvelce 05746 kanun numarasına tanımlama yapılmış işyerlerinin 25746 kanun numarasını; 15746 kanun numarasına tanımlama yapılmış işyerlerinin 35746 kanun numarasını seçerek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi düzenlemeleri mümkün olduğundan, 25746/35746 kanun numarasından aktivasyon yapılması amacıyla ayrıca sosyal güvenlik merkezlerine başvuru yapmalarına gerek bulunmamaktadır.
5- 25746/35746 kanun numaralı muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin verilme süresi
Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun 24/5/2023 tarihli ve 2023/75 sayılı kararı ile Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde meydana gelen deprem felaketi nedeniyle 6/2/2023 ila 26/6/2023 tarihleri arasında verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin 15/8/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) verilmesi ve muhteviyatı prim borçları ile yasal ödeme süresi geçmiş borçların da 31/8/2023 tarihine kadar ödenmesi kaydıyla bu illerde faaliyet gösteren işyerlerinin prim teşviklerinden yararlandırılmasına karar verilmiştir.
Bu bakımdan, 138 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde öngörülen Ar-Ge/Tasarım teşvikinden yüzde yüz oranda yararlanılabilmesi için 2023/Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin 25746/35746 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin en geç 15/8/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) verilmesi gerekmektedir.
6- Düzeltme beyannameleri
Kapsama giren işverenlerce 2023/21 sayılı Genelgenin yayınlanmasından önce muhtasar ve prim hizmet beyannameleri 05746/15746 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş ise 05746/15746 kanun numaralı beyannameler için iptal satırı, 25746/35746 kanun numaralı beyannameler için asıl satırı açarak düzenleyecekleri düzeltme beyannamelerinin de en geç 15/8/2023 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumuna MUHSGK uygulamaları üzerinden gönderilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan 2023/Şubat, Mart, Nisan, ve Mayıs aylarına ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannameleri evvelce Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmiş ve muhteviyatı primler de ödenmiş ise iptal ve 25746/35746 kanun numaralı asıl bildirimleri içeren düzeltme beyannamelerinin MUHSGK üzerinden gönderilebilmesi için tahsilatların askıya alınması gerektiğinden, düzeltme beyannamelerinin elektronik ortamda düzenlenmesinden önce ilgili sosyal güvenlik merkezi ile irtibata geçilerek tahsilatların askıya alınması talep edilmeli, düzeltme beyannamelerinin gönderilmesinin ardından tahsilatın yeniden aktarılması talep edilmelidir.
7- Yararlanılacak destek tutarı
Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde;
• 05746 kanun numarası seçilmek suretiyle bildirilen sigortalılardan dolayı , öncelikle SPEK üst sınırına kadar olan ücretlerinden dolayı 5 puanlık prim indiriminden yararlanılmakta, ardından işveren hissesine isabet eden beş puanlık kısım düşüldükten sonra SPEK üst sınırına kadar olan ücretlerinin yarısından dolayı 05746 Ar-Ge/tasarım indiriminden yararlanılmaktadır.
• 15746 kanun numarası seçilmek suretiyle bildirilen sigortalılardan dolayı ise SPEK üst sınırına kadar olan kazançlarının yarısından dolayı yararlanılmaktadır.
138 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle mevcutta SPEK üst sınıra kadar ücretlerin yarısı üzerinden verilen sigorta primi işveren hissesi desteğinin SPEK üst sınırına kadar olan ücretlerin tamamı üzerinden verilmesi kararı alınmıştır.
Örnek 4- 2023/Mart ayında 25746 kanun numarası ile bildirimi yapılan sigortalıların prim gün sayılarının 450 gün, SPEK toplamlarının ise 300.000,00 TL olduğu düşünüldüğünde,
300.000,00 * 5/100 = 15.000,00 TL 05510 beş puanlık prim indirimi
300.000,00 * 15,5 /100 = 46.500,00 TL 25746 Ar-Ge ve Tasarım indirimi
olarak hesaplanacaktır.,
Dolayısıyla, işveren tarafından ödenmesi gereken sigorta primi ve işsizlik sigortası primi;
300.000,00 * 37,5 / 100 = 112.500,00 TL,
112.500,00 – (15.000,00 + 46.500,00) = 51.000,00 TL olacaktır.
8- Fazladan ödenmiş tutarlar
Kapsama giren işverenlerce Ar-Ge/Tasarım teşvikinden 05746/15746 kanun numarası seçilerek yararlanılmış ve muhteviyatı primler de ödenmiş ise düzeltme beyannamelerinin SGK’ya gönderilmesinin ve evvelce yapılan ödemelerin SGK personeli tarafından işyeri müfredat kartına aktarımının yapılmasından sonra evvelce yapılan ödemelerin bir kısmı (işveren hissesi prim tutarının diğer yarısı kadar) oluşan fazla tahsilat, emanet hesaplara aktarılacaktır.
Dolayısıyla, emanet hesaplara aktarılan bu tutarların cari dönemdeki prim borçlarına aktarılması hususunda ekte yer alan dilekçe ile işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine başvurulması gerekecektir.
(Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)
