DUYURU 2023/122
DUYURU 2023/122 Geçici İş İlişkisinin Mevzuata Aykırı Kurulduğunun Tespiti Sonrası SGK İşlemleri
(Sosyal Güvenlik Kurumu Sigorta Primleri Genel Müdürlüğünün 22.11.2023 tarih ve 84698730 sayılı genel yazısı)
Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan 22.11.2023 tarihli genel yazıda özetle,
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderdiği 03.11.2023 tarihli yazısında, geçici iş ilişkisinin 4857 sayılı İş Kanunu ile 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununda yer alan düzenlemelere uygun kurulmaması halinde özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların bunlardan hizmet alan gerçek ve tüzel kişilerin sigortalısı olarak sayılması gerektiğinin belirtildiği,
• Kanuni düzenlemelere uygun geçici iş ilişkisi kurulmadığının tespitinin sonucu olarak özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler ile bunlardan hizmet alan işverenlikler arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin de kurulamayacağı belirtilerek,
• İş müfettişlerince geçici iş ilişkisinin yasal düzenlemelere uygun kurulmadığına yönelik 01.11.2023 tarihinden sonra düzenlenen raporlara istinaden yürütülecek işlemler açıklamıştır.
Söz konusu genel yazıya göre iş müfettişlerince düzenlenen raporda yasal düzenlemelere aykırılık nedeniyle özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden işverenler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların, hizmet alan işverenin sigortalısı olarak sayılması gerektiğinin belirtilmesi halinde,
1- Belge, bildirge ve beyannamelerin kasten gerçeğe aykırı olarak düzenlenerek haksız menfaat tespit edilmemesi nedeniyle irat kaydedilecek bir durumun olmaması,
2- Çalışmaların fiili olmasıyla birlikte prime esas kazanç ve gün sayısında değişiklik olmaması kaydıyla,
Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişi işverenler tarafından yasal süreler dahilinde yerine getirilen yükümlülükler için sigortalıların aktarıldığı işyerine idari para cezası, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmayacaktır.
Örnek 1- (A) özel istihdam bürosu ile (B) işvereni arasındaki geçici iş ilişkisinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun “Geçici iş ilişkisi” başlıklı 7 nci maddesi ile 4904 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelere uygun kurulmadığının İş Müfettişleri tarafından düzenlenen raporla ortaya konulması ve sigortalıların (B) işvereninin sigortalıları olması gerektiği yönünde bir hükmün/önerinin belirtilmesi durumunda; sigortalılara dair yükümlülükler (A) özel istihdam bürosu tarafından yasal süreler dahilinde yerine getirilmiş olması halinde idari para cezası, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmadan sigortalı hizmetleri ile varsa bu hizmetler karşılığı yapılan tahsilatların (B) işverenine ait işyerine aktarılması gerekecektir.
Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişi işverene ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için oluşan sigorta prim tahakkuklarının bu hizmetler karşılığı yapılan tahsilatlardan fazla olması veya işverene ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için ek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmesi gereken bir durumun ortaya çıkması nedeniyle borç çıkması hallerinde, yasal olarak ödeme yapılması gereken son tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanacaktır. Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişilerden hizmet alanlara ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için bu şekilde verilen ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi için idari para cezası uygulanacaktır.
Özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişi işverenlerce yapılan prim ödemelerinin ilgili dönemlerdeki prim borcunu karşılamaması veya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için ek nitelikte muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmesi gerektiği durumlarda sonradan ortaya çıkan prim borcuna yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten tahsil edildiği tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacağı gibi süresi dışında verilen ek nitelikteki muhtasar ve prim hizmet beyannamelerine de idari para cezası uygulanacaktır.
Örnek 2- Örnek1’deki sigortalıların başlangıçtan beri özel istihdam bürosundan hizmet alan (B) işverenin sigortalısı sayılması ve toplu iş sözleşmesinde belirtilen haklardan faydalanmasının gerektiğinin belirtilmesi nedeniyle oluşan ücret farkı için (B) işvereninden geriye yönelik ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi istenildiği varsayıldığında, ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan borç için yasal olarak ödeme yapılması gereken son tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanacaktır. Ayrıca geriye yönelik süresi dışında verilen ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi için idari para cezası uygulanacaktır.
Örnek 3- Örnek 1’deki sigortalıların başlangıçtan beri özel istihdam bürosundan hizmet alan (B) işvereninin sigortalısı sayılması nedeniyle (B) işverenine ait işyerine aktarımı yapılan dönemlerden 2023/Aralık ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinden/ muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan borcun (A) özel istihdam bürosu tarafından ödenmediği varsayıldığında, 2023/Aralık ayından kaynaklanan borç için yasal olarak ödenmesi gereken son tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanacak ve söz konusu borç (B) işvereninden tahsil edilecektir.
(Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)
