DUYURU 2023/76
2023 YILI KAMU TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ ÇERÇEVE ANLAŞMA PROTOKOLÜ
2023 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü üzerinde hükümet ve işçi konfederasyonları (TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ Konfederasyonlarına üye sendikaların örgütlü olduğu ve yetki aldığı işyerlerinde olarak kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmak üzere) anlaşma sağlamış, 09.05.2023 tarihinde konfederasyon ve sendika1 temsilcileri tarafından imza altına alınmıştır.
1- Taban Ücret
Anlaşma gereğince, toplu iş sözleşmelerinin yürürlük başlangıç tarihinde aylık brüt çıplak ücretleri 15.000,00 TL’nin altında olan işçilerin aylık brüt çıplak ücretleri 15.000,00 TL’ye çekilmiştir.
Günlük ücret sisteminden bu rakamlar 30’a, saatlik ücret sisteminde 225’e bölünmek ve bulunan rakamlar küsuratı 5 ve üzerinde ise tama yuvarlanmak suretiyle toplu iş sözleşmelerine yazılacaktır.
Örnek:15.000,00 TL’lik rakam; günlük ücret sisteminde 500,00 TL/gün, saatlik ücret sisteminde ise 66,67 TL/saat olarak yazılacaktır.
2- Ücret Zamları
a) Birinci Yıl Birinci Altı Ay Zammı
İşçilerin ücretleri belirtilen taban ücrete çekildikten sonra toplu iş sözleşmesinin yürürlük başlangıç tarihindeki brüt çıplak ücretlerine, yürürlük başlangıç tarihinden geçerli olmak üzere birinci altı ay için refah payı dahil %45 oranında zam yapılacaktır.
Ancak Türkiye İstatistik Kurumunun Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli Haziran 2023 indeks sayısının, Aralık 2022 indeks sayısına göre değişim oranının %45’i aşması halinde aşan kısmın tamamı, birinci yıl ikinci altı ay ücret zammı oranına ilave edilecektir.
b) Birinci Yıl İkinci Altı Ay Zammı
İşçilerin toplu iş sözleşmesinin birinci yıl ikinci altı ayının son günündeki brüt çıplak ücretlerine, ikinci yıl birinci ayının birinci gününden geçerli olmak üzere %15 oranında zam yapılacaktır.
Ancak Türkiye İstatistik Kurumunun Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli Aralık 2023 indeks sayısının, Haziran 2023 indeks sayısına göre değişim oranının %15’i aşması halinde aşan kısmın tamamı, ikinci yıl birinci altı ay ücret zammı oranına ilave edilecektir.
c) İkinci Yıl Birinci Altı Ay Zammı
İşçilerin toplu iş sözleşmesinin birinci yıl ikinci altı ayının son günündeki brüt çıplak ücretlerine, ikinci yıl birinci altı ayının birinci gününden geçerli olmak üzere %10 oranında zam yapılacaktır.
Ancak Türkiye İstatistik Kurumunun Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli Haziran 2024 indeks sayısının, Aralık 2023 indeks sayısına göre değişim oranının %10’u aşması halinde aşan kısmın tamamı, ikinci yıl ikinci altı ay ücret zammı oranına ilave edilecektir.
d) İkinci Yıl İkinci Altı Ay Zammı
İşçilerin toplu iş sözleşmesinin ikinci yıl ikinci altı ayının son günündeki brüt çıplak ücretlerine, ikinci yıl ikinci altı ayının birinci gününden geçerli olmak üzere %10 oranında zam yapılacaktır.
Ancak, Türkiye İstatistik Kurumunun Tüketici Fiyatları Türkiye Geneli Aralık 2024 indeks sayısının, Haziran 2024 indeks sayısına göre değişim oranının %10’u aşması halinde aşan kısmın tamamı, ikinci yıl ikinci altı ayının son günüdeki ücrete takip eden ayın birinci gününden geçerli olmak üzere ilave edilecektir.
Özetle iki yıllık periyottaki ücret zamlarına ilişkin durum;
– Birinci yıl birinci altı aylık dönem için %45;
– Birinci yıl ikinci altı aylık dönem için %15 + Enflasyon Farkı;
– İkinci yıl birinci altı aylık dönem için %10 + Enflasyon Farkı
– İkinci yıl ikinci altı aylık dönem için %10 + Enflasyon Farkı şeklindedir.
3- İkramiye
İlave tediye dışında işçilere ödenen ikramiye gün sayısı toplu iş sözleşmesinin birinci yılında 60 günden az olan işyerlerinde, 60 günü geçmeyecek şekilde ikramiye gün sayısı 20 güne, ikinci yılında da 20 güne tamamlanacaktır.
4- Maktu Ödemeler
a) Yemek Yardımı: Toplu iş sözleşmesinin yürürlük başlangıç tarihinden geçerli olmak üzere günlük yemek yardımı net 65 TL’nin altında olan toplu iş sözleşmelerinde günlük yemek yardımı net 65 TL’ye çekildikten sonra birinci altı ay dahil ücret zamları oranında artırılacaktır. Toplu iş sözleşmelerinin yürürlük başlangıç tarihinde daha yüksek miktarda yemek yardımı bulunması halinde ise mevcut miktar esas alınarak birinci yıl birinci altı ay dahil ücret zamları oranında artırılacaktır.
b) Birleştirilmiş Sosyal Yardım: Ücretlere yapılan artışlar, birleştirilmiş sosyal yardımlara da yansıtılmıştır. Birleştirilmiş Sosyal Yardımlar aylık brüt 1.100,00 TL’nin altında olan toplu iş sözleşmelerinde 1.100,00 TL’ye çekildikten sonra birinci yıl birinci altı ay dahil ücret zamları oranında artırılacaktır. Toplu iş sözleşmelerinin yürürlük başlangıç tarihinde daha yüksek miktarda sosyal yardım bulunması halinde ise mevcut miktar esas alınarak birinci yıl birinci altı ay dahil ücret zamları oranında artırılacaktır.
c) Ek Ödeme: Ek ödeme brüt 2.500,00 TL’nin altında olan toplu iş sözleşmelerinde 2.500,00 TL’ye çekildikten sonra birinci yıl birinci altı ay dahil ücret zamları oranında artırılacaktır. Toplu iş sözleşmelerinin yürürlük başlangıç tarihinde daha yüksek miktarda ek ödeme bulunması halinde ise mevcut miktar esas alınarak birinci yıl birinci altı ay dahil ücret zamları oranında artırılacaktır.
d) Giyim Yardımı: Yıllık giyim yardımı brüt 700,00 TL’nin altında olan toplu iş sözleşmelerinde yıllık brüt 700,00 TL’ye çekildikten sonra birinci yıl birinci altı ay dahil ücret zamları oranında artırılacaktır. Toplu iş sözleşmelerinde daha yüksek miktarda giyim yardımı bulunması halinde ise mevcut miktar esas alınarak birinci yıl birinci altı ay dahil ücret zamları oranında artırılacaktır. Ayrıca, aylık yazımlar varsa bu miktarın aylığı bulunarak (12’ye bölünerek toplu iş sözleşmesine yazılacaktır.
• Yukarıda sayılmayan ancak toplu iş sözleşmelerinde yer alan maktu ödemeler (ücrete bağlı olmayan ödemeler; doğum, ölüm, evlenme ve yol yardımları, birleştirilmiş sosyal yardım, giyim yardımı ile prim, tazminat, yemek, ek ödeme vb. ödemeler) toplu iş sözleşmelerinin ücret zamları oranında ve ücretin zamlandığı tarih itibarıyla artırılarak ödenecektir.
5- YETKİ UYUŞMAZLIĞI DEVAM EDEN İŞYERLERİ
Yetki uyuşmazlığı devam eden işyerlerinde çalışan işçilere işbu “Çerçeve Anlaşma Protokolü” ile belirlenen ücret zamları, avans niteliğinde uygulanır. İmzalanacak olan toplu iş sözleşmesi farklarından mahsup edilir.
6- 696 Sayılı KHK Kapsamı Dışında Bırakılan Kamu Taşeron İşçilerinin Daimî Kadroya Geçirilmesi ve Daimi Kadroya Geçirilen İşçilerin Özlük Hakları
696 sayılı KHK kapsamı dışında bırakılan alt işveren işçilerinin istihdamı ile ilgili yasal çalışmalara devam edilecektir.
Kamu kurum ve kuruluşlarında daimi işçi kadrolarına geçirilen geçici ve mevsimlik işçilerin uygulamaya yönelik sorunlara ilişkin olarak çalışmalara devam edilecektir.
696 KHK ile kadroya geçen işçilerin iş ve işyeri değişiklikleri ile özlük hakları (hastalık, engellilik, sağlık, eş durum vb. zorunlu nedenler) konularında gerekli yasal işlemler yapılacaktır.
İl Özel İdare Şirketleri ve Belediye şirketlerinde çalışan işçilere 6772 Sayılı Kanuna göre ilave tediye ödenmesi için gerekli yasal düzenleme çalışmaları başlatılacaktır.
7- Diğer Hususlar
• Gece Zammı: Toplu iş sözleşmelerinde gece zammı ile ilgili bir düzenleme bulunmayan yerlere aşağıdaki metin eklenecektir. Bu oranın altında olanlar bu orana yükseltilecek; toplu iş sözleşmesinde daha yüksek bir oran belirlenmiş ise bu oranın uygulanmasına devam edilecektir.
“Akşam saat 20.002den sabah saat 06.00’ya kadar geçen süre gece dönemidir. 20.00-06.00 saatleri arasında çalışılan süre kadar gece zammı ödenir. Gece döneminde çalışan işçilerin çalıştıkları sürelere ait ücretleri %8 (yüzde sekiz) zamlı ödenir.
Gece zammından tüm işçiler (güvenlik işçileri dahil) yararlanacaktır. Ancak, gece vardiya zammı/primi olan yerlerde ayrıca gece zammı ödenmez.”
• Fazla Çalışma Ücreti: Toplu iş sözleşmelerinde bulunan fazla çalışma ücreti %70 olarak düzenlenecektir. Bu oranın altında olanlar bu orana yükseltilecek, toplu iş sözleşmelerinde daha yüksek oran belirlenmişse bu oranın uygulanmasına aynen devam edilecektir.
• Hizmet Zammı: Toplu iş sözleşmelerindeki madde metni aynı kalmak kaydıyla “hizmet zammı” toplu iş sözleşmesinin yürürlük süresi boyunca 15,00 TL olarak uygulanacaktır.
• İş Primi: Toplu iş sözleşmelerinde tüm işçilere başka bir prim bulunmaması halinde işçilerin fiilen yaptığı işler dikkate alınarak fiilen çalışılan günler için 3 kategoride düzenleme yapılacaktır. En nitelikli işçilere brüt çıplak ücretin %6’sı, ikinci gruptakilere %5’i, üçüncü gruptakilere ise %4’ü oranında iş primi ödemesi yapılacaktır. Toplu iş sözleşmelerinde farklı adlar altında tüm işçilere ödenen yüzdeli ve maktu prim olan yerlerde ayrıca bu maddedeki iş primi ödemesi yapılmayacak ancak mevcut miktarların bu oranların altında olması halinde bu orana veya bu oranın emsali miktarına yükseltilecektir. Toplu iş sözleşmelerinde bir grup işçiye prim ödemesi yapılıyor ise mükerrer uygulamaya sebebiyet vermeyecek şekilde sadece ödeme yapılmayan işçilere bu iş primi üçlü grup düzenlemesi esas alınarak yapılacaktır. Maktu prim ödemesi yüzdeliğe çevrildikten sonra ayrıca maktu prim ödemesi yapılmayacaktır. Toplu iş sözleşmelerinde gruplama yapılmamış ise toplu iş sözleşmesinin tarafları önceki dönem toplu iş sözleşmelerinde yapılan gruplamayı esas alarak üçlü kategoride düzenleme yapacaklardır.
• Ek çerçeve anlaşma protokolü ile gazi, terör mağduru ve şehit yakını işçilere saatlik/günlük/aylık çıplak ücretinin %10’u tutarında ek ödeme yapılacağına ilişkin düzenleme her bir toplu iş sözleşmelerine eklenecektir.
8- FARKLARIN ÖDENME ZAMANI
Toplu iş sözleşmelerinin yürürlük başlangıç tarihi ile imza tarihi arasında oluşacak ücret ve tüm ödemelere ilişkin farklar kurumların bütçe imkanları göz önüne alınarak geciktirilmeden ödenecektir.
(Bu yazının tamamını okumak ve Yayınlarımız’a abone olmak için tıklayınız.)
